مدرسه علمیه رضویه (قم)

مدرسه علمیه رضویه از مدارس قدیمی قم، واقع در محله بازار کهنه قم. گفته شده امام رضا(ع) در سفر به طوس، مدتی در قم و در این مکان اقامت گزید که بعدها به «رضویه» شهرت یافت. این مدرسه، امروزه از مدارس فعال حوزه علمیه قم است.

تاریخچه

از تاریخ بنای مدرسه اطلاعی در دست نیست، اما نقل شده که امام هشتم در سفر به طوس مدتی را در این محله (اکنون به محله شاه خراسان شهرت دارد) اقامت داشتند و پس از مشرف شدن امام در این مکان، مدرسه و مسجد ساختند. مشهور است که حضرت، با آب چاهی که هم اکنون در حیاط مدرسه موجود است وضو ساخت و غسل کرد.

نام دیگر مدرسه

این مدرسه را «مأموریه» نیز می‌نامند، چون استقبال‌کنندگان امام، هر کدام از حضرت دعوت می‌کردند تا در خانه آنان فرود آید. امام در پاسخ دعوت آنان فرمود: «ناقَتی مأمورَة» یعنی: این شتر مأمور است و هر کجا خفت آنجا فرود می‌آییم.

تعمیرات

بنای اصلی که تا قرن هفتم برقرار بود، به‌طور کلی از بین رفته و این مکان، تجدید بنا و قسمتی از آن جزو خیابان شده است. کهن‌ترین قسمت مدرسه، سردر شمالی آن است که از دوره صفویه بر جای مانده است. در دو جانب این سردر، طاق‌نمایی است که در بالای آن، سنگ‌نوشته‌ای کوچک نصب است که تاریخ تعمیر آن را در سال ۱۰۹۴ق می‌دهد. گویا مدرسه رضویه در آن سال از سوی حاکم قم، آباد شد و در اوایل دوره ناصری هم به دست سید حسن صابونی مرمت گردید. پس از آن، سال‌ها مخروبه و بدون استفاده بود تا اینکه در زمان آیت‌الله بروجردی در سال ۱۳۷۶ق به‌صورت اساسی تعمیر شد.

وضعیت امروزی

این مدرسه در ابتدای خیابان آذر(طالقانی) در تقاطع با خیابان عمار یاسر قرار دارد و افرادی نظیر سیدحسین بدلا، آیت‌الله مشکینی، آیت‌الله بهاءالدینی و سید محمود طالقانی در این مدرسه درس خوانده‌اند. مدرسه رضویه، امروزه از مدارس فعال حوزه علمیه قم بوده و دارای حجرات متعدد، مسجد(خارج از مدرسه) و کتابخانه‌ای با کتب خطی و چاپی برای استفاده طلاب است. شیخ مهدی حکمی، محمدعلی شرعی، احمد منتظری موحد(قمی)، علی‌اکبر مسعودی خمینی و مهدی حائری تهرانی پیش از انقلاب و پس از آن در مدیریت و تعمیرات و تولیت مدرسه نقش داشتند.

پانویس

منابع

• ناصرالشریعه، محمدحسین، تاریخ قم، تصحیح: علی دوانی، انتشارات رهنمون، تهران، ۱۳۸۳ش.
• مدرسی طباطبایی، حسین، تربت پاکان، قم، مهر، ۱۳۳۵ش.
• فقیهی، علی‌اصغر، تاریخ مذهبی قم، قم، زائر، ۱۳۷۸ش.
• زهره کاشانی، علی‌اکبر، تاریخ ۱۲۰۰ساله حوزه علمیه قم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۹۴ش.
• موحد ابطحی، حجت، آشنایی با حوزه‌های علمیه شیعه در طول تاریخ، اصفهان، حوزه علمیه اصفهان، ۱۳۶۵ش.
• فعالیت‌های علمی،آموزشی مدرسه علمیه رضویه قم، مجله افق حوزه ۲۵ دی ۱۳۸۷ - شماره ۲۱۵.
• آیت‌الله محمدعلی شرعی، سایت جامعه مدرسین.
• خاطرات احمد منتظری موحد، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله افق حوزه، ۸ آبان ۱۳۸۷ - شماره ۲۰۵.